آغاز کاوشهای باستانشناسی در بیلهسوار
تاریخ انتشار: ۲۱ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۶۶۸۳۴۳
روحالله محمدی با اشاره به اینکه به تناسب تصویب و تخصیص اعتبارات لازم، شهر به شهر به کاوشها ادامه خواهیم داد، گفت: اعتبار اولیه طرح بررسی محوطههای باستانی و تدوین اطلس باستانشناسی استان اردبیل ۸۰ میلیارد ریال است و اگر تصویب و تخصیص اعتبارات ادامه یابد، ظرف سه تا چهار سال، محوطهها و محدودههای باستانی شهرهای استان بررسی خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
رئیس گروه باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی استان اردبیل کار پایش و بررسی محوطههای باستانی را به صورت نقطه به نقطه و به لحاظ ضرورت دقت، بسیار وقتگیر توصیف کرد و افزود: تلاش میکنیم آثار شناسایی شده، ثبت شده و حتی ثبت نشده از قلم نیفتد و همه در تدوین اطلس باستانشناسی استان اردبیل لحاظ شود.
حفاری و کاوش باستانشناسان در محوطههای تاریخی استان اردبیل
محمدی گفت: پایشهای باستانشناسی در مناطق مختلف استان اردبیل نشان میدهد محوطهها و اشیای باستانی، ادوار مختلف از دوره مس سنگی یعنی از هزاره چهارم قبل از میلاد مسیح تا دوره قاجار را دربر میگیرد و انسانهایی که در آن روزگاران زندگی میکردهاند بهطور کل در اطراف رودخانهها و کنار منابع آب سکونت داشتهاند.
او می گوید:اردبیل جزو معدود استانهایی است که موفق شد با پیگیری بسیار، مجوز کاوشها و تدوین اطلس باستانشناسی را کسب کند
به گفته او، علاوه بر تیم ۶ نفره باستانشناسی، ۲ یا سه نفر نیز مشغول طراحی، عکاسی، مستندسازی، نقشهبرداری و گاهنگاری محوطهها از روی سفالها و ابزارهای بهدست آمده هستند تا یافتهها و اطلاعات، بر روی نقشه جی آی اس پیاده شود و بانک اطلاعاتی کامل و جامعی از آثار تاریخی و وضعیت باستانشناسی استان اردبیل به دست آید.
رئیس گروه باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اردبیل گفت: اردبیل جزو معدود استانهایی است که موفق شد با پیگیری بسیار، مجوز کاوشها و تدوین اطلس باستانشناسی را کسب کند و داشتن اطلاعات جامع و کامل از میراث فرهنگی و تاریخی، سهولت در ساماندهی و مرمت اماکن و محوطههای باستانی، امکان حفاظت کامل از آنها و ثبت در فهرست آثار ملی از فایدههای تدوین اطلس باستانشناسی استان است.
ثبت ملی ۱۳ اثر باستانی اردبیل
مناطق باستانی استان اردبیل همواره نظر باستانشناسان را به خود جلب کرده ، بهطوری که مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل از ثبت ۱۳ اثر باستانی در فهرست آثار ملی خبر داده است.
حسن محمدی ادیب گفت: پارسال علاوه بر انجام چهار کاوش باستانشناسی در مناطق باستانی، پرونده ۳۴ اثر جهت ثبت در فهرست آثار ملی به وزارتخانه متبوع ارسال شد و ۱۳ پرونده بررسی و پنج اثر غیرمنقول، چهار اثر منقول و چهار اثر طبیعی ثبت شده و باقی پروندهها در نوبت بررسی است.
او گمانهزنی و کاوش در تپه بریس جهت تعیین حریم، کاوش گورهای کشف شده قلعه اولتان، کاوش در قلعهیری کورائیم و ادامه کاوش نجاتبخشی در محوطه تاریخی قرهحسنلو را از اقدامات احیا و مرمت میراث فرهنگی طی یکسال گذشته اعلام کرد.
اسرار گورستان اولتان
شهر تاریخی اولتان در مسیر جاده فرعی راه ابریشم یا جاده قفقاز واقع شده و در گذشته به اصطلاح عامیانه به آن "ائل یولی" یا راه ایل میگفتهاند و امتداد این مسیر از قلعه برزند گرمی و قیزقلعهسی بیلهسوار به دربند داغستان منتهی میشده است.
طبق نظر رئیس گروه باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی اردبیل ، تابوتهای چوبی دوره اسلامی به دست آمده از گورستان قلعه اولتان پارسآباد، این منطقه را نسبت به گورهای ادوار اسلامی متمایز میکند و این محوطه، ارزش تبدیل به پایگاه ملی میراث فرهنگی را دارد.
روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اردبیل چندی پیش از به دست آمدن مستندات علمی و تاریخی لازم برای تبدیل قلعه اولتان به پایگاه ملی باستانشناسی خبر داده بود.
به استناد اشیا و تدفینهای به دست آمده از قلعه و مستندات علمی موجود، ارزش قلعه و محوطه باستانی اولتان در صورت احیای کامل، کمتر از ارگ بم نخواهد بود و در صورت ثبت آن به عنوان پایگاه ملی باستانشناسی، با برنامهریزی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اردبیل، این محوطه باستانی میتواند به عنوان مقصد مهم تاریخی برای گردشگران داخلی و خارجی بهویژه کشورهای همسایه باشد.
فرصت سرمایهگذاری گردشگری در حوزه میراث فرهنگی
موزهداری و احیای ظرفیتهای تاریخی برای رونق گردشگری بیتاثیر نیست و در همین رابطه معاون امور مجلس، حقوقی و استانهای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در مردادماه امسال در نشست شورای مدیران اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل، بر تشکیل بانک اطلاعاتی قابلیتهای تاریخی و گردشگرپذیر استانها و فرصتهای سرمایهگذاری بر روی آنها تاکید کرد.
جواد واحدی نوآوری و تحول در میراث فرهنگی را نیاز اصلی استانها دانست و گفت: در حوزه گردشگری و سرمایهگذاری باید نوآوری وجود داشته باشد و کتاب فرصتهای سرمایهگذاری اردبیل، حرکتی خلاقانه است و در سایر استانها نیز باید بانک اطلاعاتی جامع تهیه شود.
او معتقد است در حوزه میراث فرهنگی در کنار صیانت از آثار تاریخی، باید تفکر نو برای مدیریت این حوزه داشته باشیم و مدیریت میراث فرهنگی نباید برای مردم دردسرساز باشد بلکه اختیاراتی که وزیر میراث فرهنگی به مدیران کل تفویض کرده، بهطور کامل در اختیار مدیران است و باید از این ظرفیت به خوبی کرد.
اهتمام دولت به مرمت مناطق باستانی
خوشبختانه به موازات کاوشها و حفاریهای باستانشناسی، در بخش مرمت و احیای میراث فرهنگی نیز به همت دولت سیزدهم کارهای چشمگیری در استان اردبیل انجام گرفته است ، بهطوری که در هفته دولت امسال پنج طرح میراث فرهنگی در شهرستانهای اردبیل، نیر و خلخال به بهرهبرداری رسید که بهطور عمده مربوط به مرمت و احیا بود.
بر اساس اعلام مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اردبیل ، برای اجرای این طرحها اعتباری بالغ بر ۱۰۱ میلیارد ریال هزینه شده و از جمله ساماندهی ضلع جنوبی محوطه بقعه شیخ کلخوران، ساماندهی محوطه باستانی پایگاه شهر یئری و مرمت مدرسه تاریخی جعفر اسلامی بود.
محمدی ادیب در کنار آثار تاریخی، صنایع دستی را نیز برای رونق صنعت گردشگری مهم دانست و از ارسال پرونده شهر عنبران به شورای جهانی صنایع دستی برای ثبت به عنوان شهر جهانی صنایع دستی خبر داد.
به عقیده او ، ثبت صنایع دستی منحصر بهفرد یک منطقه به عنوان شهر جهانی، از کارهای بزرگ در حوزه میراث فرهنگی است و در صورت تحقق این امر، تاثیرات ملموسی در بالندگی صنایع دستی و حتی گردشگری خواهد داشت.
باشگاه خبرنگاران جوان اردبیل اردبیل
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: کاوش های باستانشناسی فهرست آثار ملی قلعه اولتان گردشگری و صنایع دستی اردبیل تدوین اطلس باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی باستان شناسی استان استان اردبیل سرمایه گذاری استان ها محوطه ها کاوش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۶۶۸۳۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ساخت یک شهرک جدید؛ تهدیدی برای شهر باستانی جیرفت!
جمعی از فعالان و دوستداران میراث فرهنگی اطلاع دادند: فاز نخست تسطیح اراضی برای احداث «شهر نوین جیرفت» به مساحت ۲۱۶ هکتار چند روزی است در غرب مجموعه باستانی «دقیانوس» شروع شده است. این شهرکسازی درست در میان آثار و بقایای بهجامانده از شهر کهن جیرفت قرار میگیرد.
به گزارش ایسنا، در حالی که عرصه و حریم محوطۀ شهر دقیانوس هنوز تدقیق نشده است، اما شواهد سطحی نشان میدهد که شهر نوین جیرفت در این عرصه قرار میگیرد. بر اساس تصاویر هوایی مشخص است که گورستان در جنوب شهر نوین و بخشی از سامانه آبرسانی و قناتهای کهن متصل به دقیانوس درست در غرب و میانۀ محل شهر نوین قرار دارند. همچنین تپههای شمال غربی که مملو از قطعات سفال، تکههای آجر و بقایای معماری است در شمال شهر نوین قرار میگیرد.
به گمان باستانشناسان، بیشک راه ارتباطی شهر نوین از کوچه پسکوچههای «کهورویه» نخواهد گذشت، بلکه در آینده محوطۀ ارزشمند «قمادین» برای ایجاد پل و اتوبان ارتباطی بین شهر امروزی جیرفت و شهر نوین تسطیح خواهد شد و از بین خواهد رفت.
قمادین همان شهری است که مارکوپولو آن را کَمادی نامیده و نوشته است که کمادی پیش از این شهری بزرگ و پرشکوه بوده، ولی اکنون (سدۀ ۷ قمری / ۱۳ میلادی) کوچک و کماهمیت شده است، زیرا مغولان چند بار آن را ویران ساختهاند. کمادی در سدۀ ۱۳ قمری / ۱۹ میلادی در شمال جیرفت شناسایی شد. مردم بومی ویرانههای آن را شهر دقیانوس مینامند (گابریل، ۱۲۹؛ سایکس، ۲۶۷). برخی همین شهر دقیانوس را شهر جیرفت کهن دانستهاند (دایرهالمعارف بزرگ اسلامی). از قمادین به عنوان خزانۀ نفایس چین و ختا، هندوستان، حبشه، زنگبار، روم، مصر، ارمنستان، آذربایجان، ماوراءالنهر، خراسان، فارس و عراق یاد شده است.
فعالان میراث فرهنگی میگویند: بخشی از عرصه و حریم این مجموعه باستانی ارزشمند نیز کمتر از دو دهه پیش به صورت قطعات یک هکتاری به گروهی از بازنشستههای کشوری واگذار شده است. این بخش که بیش از ۷۰ هکتار وسعت دارد مشخص نیست طی چه سازوکار و با استناد به کدام قانون و کدام استعلام از میراث فرهنگی واگذار شده است و چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد؟
اکنون این پرسشها از سوی جمعی از باستانشناسان و فعالان میراث فرهنگی مطرح شده است که آیا این طرح، ملاحظات مربوط به «ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی» (اتاف) را در نظر گرفته است؟ همچنین، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه ۲۰ آذر ۱۴۰۲ مصوب کرده بود که برای «الحاق ۲۹۹ هکتار اراضی به محدوده شهر جیرفت در راستای طرح نهضت ملی مسکن» ضرورتاً باید «ملاحظات مربوط به حریم منظر اثر ثبتی در محدوده الحاقی با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان در طرح اعمال شود.» آیا وزارت میراث فرهنگی به این موضوع رسیدگی کرده است؟ آیا توسعه جیرفت با نابودی ارزشها و داراییهای تاریخی و فرهنگی آن دنبال خواهد شد یا میراث و ارزشهای فرهنگی برای نسلهای آینده حفظ خواهند شد؟
جیرفت از کهنترین تمدنهای بشری است و حدود پنجهزار سال قدمت دارد و الواح خطی یافتهشده از آن نشاندهنده یکی از نخستین خطهای اختراعشده توسط بشر معرفی شده است. این محوطه باستانی پیش از این، با غارت گستردهای مواجه شده بود؛ اوایل دهه ۸۰ که «هلیلرود» در جنوب استان کرمان، طغیان کرد و گورهای باستانی و اشیاء دفنشده در آن آشکار شد و مردم با بیل و کلنگ راهی این منطقه شدند، آن زمان جیرفت را پنیری سوئیسی توصیف میکردند که حفاران آن را برای یافتن اشیاء تاریخی سوراخ سوراخ کرده بودند.